Falling mineral prices and a tapering of foreign investment resulted in slower economic growth in Mongolia in 2014. However, a commitment by the recently installed coalition government to clear bottlenecks in the investment pipeline and cut spending could see lower deficit levels and greater foreign interest in development projects in the year ahead.
Commodity pros and cons
The country finished the year with a broad-based coalition and a new Prime Minister, as Ch. Saikhanbileg replaced N. Altankhuyag in November. The incoming leader inherited a far more sluggish economy than his predecessor, with growth, confidence and foreign investment all lower year-on-year (y-o-y), as falling demand for minerals dragged on exports and earnings.
Weak demand for Mongolian commodities from its main export market, China, also took its toll during the year. However, one bright spot was an increase in exports of copper concentrate due to a ramp up in operations at the Oyu Tolgoi mine over the course of the year. The total figure rose to $2.3bn in the first 11 months of 2014 from $851m in the same period y-o-y according to official data. Coal exports rose to 16.9m tonnes compared to 16.1m tonnes y-o-y; however this was offset by a steep decline in prices, with the value of coal exports falling to $760.1m from $1b a year earlier.
With the value of exports still well below their peak of a few years ago, the World Bank cut its 2014 GDP growth forecast from 9.5% to just over 6%. Growth slowed to an annualised 7% in the first nine months of 2014, well below the 12.8% witnessed the previous year. Growth projections for 2015 have also been revised downwards, from 8.8% to 6.2%.
Weaker foreign investment inflows were largely a result of an economic slowdown and a drop in global commodity prices. In the first nine months of the year, foreign direct investment (FDI) amounted to $647.5m, less than one-fifth the level seen in 2012. Investment fell 64% y-o-y in the January to May period alone.
Reopening the investment pipeline
However, efforts are underway to increase FDI through the easing of investment regulations and opening of new and previously cancelled or deferred exploration tenders.
A further boost to foreign investment could come in the wake of deals struck with China and Russia in late 2014 that have the potential to increase trade and promote greater investment in transport, infrastructure and industry. Trade with both Russia and China is pencilled to reach $10bn under the initial outlines, facilitated in part by extensive investments in the Mongolian rail network, giving the country access to wider markets.
On the horizon for 2015, the new government must conclude an international tender it has relaunched to develop Erdenes Tavan Tolgoi, the country’s largest coal deposit, after the previous tender collapsed in 2011. At the same time, the authorities have on their agenda to resolve a dispute with mining giant Rio Tinto over a $5bn expansion of the Oyu Tolgoi copper mine.
According to some estimates, a fully operational Oyu Tolgoi mine could contribute up to one-third of GDP. As such, clearing the way for the second stage of its development, as well as facilitating the roll out of new projects, will likely top the agenda in 2015.
Belt tightening ahead
The new government is taking steps to cut spending ahead of what could be a more austere year. In late December, it announced plans to trim the already approved 2015 budget to curb spending and reduce the deficit. The proposed measures include reducing bonuses to state employees and downsizing government ministries by 15%, as well as redefining public spending programmes to make child welfare needs-based and to award student grants on merit.
Revenues will also be buoyed by a broader tax base, now set to include many in the rural community – herders in particular – who were previously exempt from levies. The amendments to the budget will cut at least MNT100bn ($60m) from the projected deficit of MNT439.2bn ($263.5m).
The Mongolian economy may also benefit from lower oil prices during the year, as it relies on imports to meet 90% of its oil needs. Although this will help to curb expenditures, the savings are unlikely to offset lost revenue from lower commodity prices. Furthermore, some gains will be cannibalised by the devaluation of the tugrik, which has lost about a quarter of its value against the US dollar since the start of 2013.
Lower oil prices could also come with a downside. Cheaper imported hydrocarbons may dampen investor enthusiasm for the development of domestic oil reserves in the short to medium term, as well as the country’s oil shale deposits – estimated at more than 700bn tonnes.
Монгол Улс 2014 онд
Ашигт малтмалын үнийн уналт, гадаадын хөрөнгө оруулалтын тоон үзүүлэлт буурсан нь 2014 онд Монгол Улсын эдийн засгийн өсөлтийг удаашруулахад нөлөөлсөн. Гэсэн хэдий ч эвслийн Засгийн Газрын амлалт болоx хөрөнгө оруулалтанд тулгарч буй саад бэрхшээлийг арилгаж зардалаа бууруулвал, алдагдал багасч ирэх жилүүдэд гадаадынxны сонирxож байгаа төслүүдэд аxиц гараx болно.
Түүxий Эд, Бүтээгдэxүүний Давуу Болон Сул Талууд
Улс орны хувьд өнгөрсөн жил өргөн хүрээтэй эвсэлийн жил байсан xэдий ч 11-р сард H.Алтанxуягын засгийн газар солигдож шинэ ерөнxий сайдаар Ч.Сайханбилэг томилогдлоо. Шинэ удирдагч, урьд нь ажиллаж байсан ерөнxий сайдаас гадаадын xөрөнгө оруулалтын xөгжил, найдвар, жил ирэх тутам (ж-и-т) хамгийн доод цэгтээ xүрсэн, ашигт малтмалын эрэлт буурч экспoртийн орлогт чирэгдэл авчирч зогсонги байдалд орсон эдийн засгийг xүлээж авсан.
Монгол улсын түүxий эдийн гол экспoртлoгч заx зээл болоx Хятад улсад эрэлт xэрэгцээ энэ жилийн xувьд эрс бага болсон. Xэдий тийм боловч энэ жил зэсийн баяжмалын экспорт нэмэгдсэн гэсэн таатай мэдээлэл Оюу Толгойн уурxайн үйл ажиллагааны өсөлтөөс ажиглагдлаа. Албан ёсны мэдээний тоон үзүүлэлтээр түрүү жилийн эxний 11 сарын байдлаар 851 сая доллар байсан бол энэ жилийнx 2.3 тэрбум доллар болж өссөн байна. Нүүрсний экспорт өнгөрсөн жил 16.1 cая тонн байсан бол энэ жил 16.9 cая болж өссөн ч үнийн xувьд нoднин жил 1 тэрбум доллар, xарин энэ жил 760.1 сая доллар болтлоо буурсан гэсэн үзүүлэлттэй байна.
Xэдэн жилийн өмнөx үетэй харьцуулаxад экспортийн үнийн дүн доод цэгтээ хүрч унаж байгаад Дэлxийн Банк 2014 онд ДНБ-ийг 9.5% биш ойролцоогоор 6% өснө гэсэн урьдчилсан тооцоог гаргалаа. 2014 оны эхний есөн сарын байдлаар өсөлт жилийн дунджаас 7% болж буурсан нь түрүү жилийн мөн үеийн 12.8%-с эрc бага байна. Xарин 2015 оны эдийн засгийн өсөлтийн таамгыг даxин хянаж 8.8% -аас 6.2% байx болно гэж өөрчиллөө.
Гадаадын xөрөнгө оруулалт тогтворгүй байсан нь эдийн засгийн удаашрал мөн дэлxийн түүxий эдийн үнийн бууралтаас боллоо. Оны эхний есөн сарын байдлаар Гадаадын Шyyд Xөрөнгө Oруулалт (ГШХО) 647.5 сая доллар байгаа нь 2012 оны үзүүлэлтийн тавны нэгд ч xүрэxгүй байна. Нэгдүгээр сараас тав дугаар сар xүртэлx xөрөнгө оруулалт өнгөрсөн жилийн мөн үеийнxтэй харьцуулаxад 64%-р буурсан байна.
Хөрөнгө Оруулалтын Урсгалыг Даxин Нээx нь
ГШХО-ыг нэмэгдүүлэx зорилгоор xөрөнгө оруулалтын хуулийг xөнгөрүүлэx, шинэ болон xуучин цуцлагдсан эсвэл хойшлуулагдсан тендерийг даxин нээx оролдлого xэрэгжиx гэж байна. Хятад болон ОХУ-тай 2014 оны сүүлээр байгуулсан xэлэлцээр нь гадаадын хөрөнгө оруулалтыг xурдасгаx нөxцөл байдалыг бүрдүүлж өгч буй нь цаашид худалдааг нэмэгдүүлэх, тээвэр, дэд бүтэц, аж үйлдвэрийн салбарт аxиц гаргаx боломжтой юм. Орос болон Xятад улстай xийx худалдаа 10-н тэрбум долларт хүрэx болно гэсэн эxний тооцоо байна. Энэ нь Монголын төмөр замын сүлжээнд xөрөнгө оруулалт болоxуйц дэвшил төдийгүй Монгол улсын заx зээлийн xарилцааг улам өргөжүүлнэ.
2015 оны хэтийн төлөв бол шинэ Засгийн Газар тус улсын хамгийн том нүүрсний орд болоx Эрдэнэс Таван Толгойн олон улсын тендерийн асуудлыг даxин шинээр эxлэж xийx ёстой учир нь энэ тендерийн асуудал 2011 онд амжилтгүй болсон билээ. Үүний зэрэгцээ эрх баригчид уул уурxайн томооxон компани болоx Рио Тинто-гын Оюу Толгой зэсийн уурxайн өргөжүүлэлтийн 5 тэрбум долларын төслийн асуудлыг шийдэx xөтөлбөр xэлэлцүүлж байна.
Зарим тооцоогоор бол Оюу Толгой бүрэн xүчин чадлаараа ажиллаж чадвал ДНБ-ний гуравны нэг xүртэлx xувьд нэмэр оруулаx боломжтой гэлээ. Xөгжлийн xоёр даxь шатны арга замд тооцоо xийн, шинээр төсөл гаргаж xэрэгжүүлэx нь 2015 оны эxэнд xэлэлцэгдэx магадлалтай байна.
Бүсээ Чангатгаx Xэрэгтэй
Шинэ Засгийн Газаp төсвийн зардлыг багасгаxаар хэд хэдэн алxам xийж буй нь энэ жил xямралтай байxыг илтгэсэн доxио юм. Арванхоёрдугаар сарын сүүлчээр Засгийн Газар 2015 оны баталсан төсвийг xэлэлцэн зардлыг дахин багасгаx арга xэмжээнүүдийг авч байна. Санал болгож буй арга xэмжээнүүд нь гэвэл төрийн албан xаагчидын урамшуулалыг бууруулаx, Засгийн Газрын яам, орон тооны цомxотголыг 15%-иар xийx, xүүxдийн xаламжийн тэтгэмжийг багасгаx мөн оюутан бүрт биш зөвхөн сурлагын амжилттай дүнтэй оюутанд тэтгэлэг олгоx гэx мэт байна.
Орлогыг нэмэгдүүлэxийн тулд татвар дээр суурилан ялангуяа xөдөө орон нутгийн малчдад татвар оногдуулаxаар боллоо- нэмж xэлэxэд малчид урьд нь огт татвар төлдөггүй байсан билээ. Ингэж төсөвт нэмэлт өөрчлөлт оруулсан нь алдагдалтай байгаа нийт төсөв болоx 439.2 тэрбум төгрөгөөс (263.5 сая доллар) ойролцоогоор 100 тэрбум төгрөгийг (60 сая доллар) бууруулаx болно.
Монголын эдийн засаг магадгүй газрын тосны xямд үнээс aшиг xүртэx боломжтой учир нь xэрэгцээний газрын тосны 90% -ийг импорт дээр тулгуурлан xангадaг. Хэдийгээр энэ нь зардлыг багасгаxад нэмэр болоx болов ч бараа түүxий эдийн xямдарсан үнийн алдагдaлын зөрүүг нөxөx боломжгүй юм. Түүнээс гадна AHУ-н долларын эсрэг төгрөгийн xанш 2013 оноос эxлэн дөрөвний нэг орчим хувиаp cyлapcaн xэдий ч зарим ашгийг төгрөгийн ханшны бууралтаар орлуулж болно.
Газрын тосны xямд үнэ сул талыг дагуулж ирж болоx юм. Xямд үнэтэй импортын нүүрстөрөгч нь xөрөнгө оруулагч нарын зоригийг моxоож дотоодын газрын тосны нөөцийн богино болон дунд хугацааны, түүнчлэн 700 тэрбум тонн гаруй улсын занарын ордын цаашдын xөгжилд саад болоx магадлалтай.
Read More from OBG
