Монгол улс: МХТ том зорилт
Засгийн газраас 2012 оны сүүлээр Монгол улсын анхны сансрын антентай болох тухай асуудлыг баталсан нь улсын мэдээлэл, холбооны технологийг хөгжүүлэхэд жинтэй хувь нэмэр болж байна. Түүнчлэн сансрын антен суурилуулах нь үндсэндээ дэд бүтцийг хөгжүүлэх маш чухал ач холбогдол бүхий зорилт юм.
11 дүгээр сард Засгийн газар “Монгол улсын харилцаа холбооны Үндэсний сансрын антенн” төслийн баталсан ба энэ нь 2021 оныг хүртэл мэдлэгт тулгуурласан эдийн засгийн тогтолцоонд шилжих үндэсний зорилтын нэг чухал хэсэг болж байна гэж үзэж байна.
Хэдийгээр Монгол улс өргөн уудам нутагт сансрын антенийг таруу суурьшсан хүн амыг холбохын тулд нилээд хэдэн жилийн өмнөөс хэрэглэж байгаа ч өнөөг хүртэл өөрийн гэсэн сансрын антенгүй байсан. Үүний оронд өөр орны антенийг хэрэглэж үүнийхээ төлбөрт жил бүр 2 сая ам. доллар төлдөг байсан.
Энэ нь “Ipstar-5” орон нутагт телевиз, радиогийн суваг дамжуулах сансрын антен, “Intelsat” цахилгаан холбоо, гар утасны холбоо болон цаг агаарын тоон мэдээлэл дамжуулах дэлхийн тойрог замын хиймэл дагуулыг хэрэглэж байна.
2015 онд суурилуулах шинэ антен нь телевиз, интернэт, радио, цахим үйлчилгээнүүд болон засгийн газрын линкүүдэд хэрэглэгдэнэ. “Газар зүйн байрлалаас үл шалтгаалан хувь хүмүүс, малчид, айл өрх албан байгууллагууд нийт улс орон даяараа утасгүй холбооны үйлчилгээг хямд үнээр авах боломжтой болох юм” гэж орон нутгийн мэдээллийн хэрэгслээр мэдээллээ.
Сансрын антенийг холбож, техникийн төвшинг нэмэгдүүлсэнээр улс орны МХТ-ийн чадавхийг дээшлүүлэхэд асар чухал үүрэг гүйцэтгэж байгаа юм. Мэдээлэл технологийн бүтээгдэхүүний импорт 30 %-иар өссөж, жил ирэх тутам нэмэгдэх хандлагатай болсон ба 2011 оны байдлаар нийтдээ 263, 000 ширхэг тоног төхөөрөмж оруулж ирсэн дүн гарч байгаагаас ширээний компютерийн импортын өсөлт 30 %, лаптопийн импорт 50 % хүрч нэмэгджээ.
Сансрын антений төслийн тооцоолж байгаа нийт үнэ нь 630 тэрбум төгрөг (441 сая ам. доллар) үүнээс 280 тэрбум төгрөг нь (196 сая ам. доллар) судалгаа, 350 тэрбум төгрөг нь (245 сая ам. доллар) нь суурилуулалт засвар үйлчилгээнд зарцуулагдах юм. Уг зардал улсын төсөв, хувийн хэвшлийхэн, гадаадын тусламжаас бүрдэн гарахаар төлөвлөгдөж байна.
Сансрын антений төсөл ашиглалтын явцдаа 50 сая ам долларын орлого олно гэж урьдчилан тооцоолж байгаа ба Монгол улсын МХТ-ийн салбарт ашиг болон орох юм. Мэдээлэл технологи, шуудан цахилгаан холбооны хэрэг эрхлэх газрын гаргасан тоон мэдээллээс харахад салбарын орлого 2005 онд 140 тэрбум төгрөг (98 сая ам. доллар) байснаас 2011 онд 539 тэрбум төгрөг (377. 3 сая доллар) болж өссөн байна.
Сансрын антений төслийг хэрэгжүүлэхэд Монгол улстай хамтын ажиллагааны гэрээний дагуу болон энэ чиглэлээр гүйцэтгэсэн туршлагын үндсэн дээр үндэслэн Япон улс гол үүргийг гүйцэтгэх юм байна.
Монгол улсын Ерөнхий сайд асан С. Батболд 3 дугаар сард Токио хоттой харилцаа холбооны хиймэл дагуулын системийн техникийн судалгаа, дэлхийн судалгааны хиймэл дагуулын чиглэлээр авах арга хэмжээний талаар хамтран ажиллах санамж бичигт гарын үсэн зурсан.
Мөн тэр сардаа Монгол улс Сингапуртай МХТ-ийн чиглэлээр болон Монгол улсыг мэдлэгт суурилсан нийгэмд шилжүүлэх зорилт бүхий төслийг хэрэгжүүлэхэд хамтран ажиллах гэрээнд гарын үсэг зурсан. Энэхүү гэрээнд аж үйлдвэрийн барилга, үүлэн мэдээлэл, төслийн менежмент болон цахим засаглалын чиглэлээр хамран ажиллахаар тусгагдсан.
Сансрын антений төслийн бас нэг нэмэлт зүйл нь Үндэсний өргөн дамжуулалтын хөтөлбөр (2011-15) бөгөөд үүний үр дүнд Засгийн газар нийт айл өрхийн дор хаяж 50 хувь нь хямд үнэтэй броадбанд, өндөр хурдны интернет, телевизийн дамжуулалттыг хүлээн авна гэдгийг баталж байна. Түүнчлэн Засгийн газар нийт айл өрхийн 40 % -д утасгүй холбооны үйлчилгээг хүргэхээр төлөвлөж байна.
Одоогийн байдлаар нийт 331 сумаас 175 суманд 18, 700 км шилэн кабель, 8400 км дижитал бичил долгионы сүлжээ татсан. Өнөөдрийн байдлаар ердөө 38 сум интернеттэй байна. МТШХХЭГ-аас нийт сумдыг холбоход 40 000 км газар татах хэрэгтэй гэж тооцоолжээ.
Олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслээр 12 дугаар сард Япон улсын энэ салбартаа тэргүүлэгч Cereja Technology компаниас мэдээлэхдээ нийт хүн амын 17 % нь фэйсбүүк хэрэглэж байгаа нь Япон (13.3%), Вьетнам (11.2%) болон Энэтхэг (4.9%) зэрэг улсуудаас хамаагүй өндөр үзүүлэлттэй байна гэж мэдэгджээ.
Түүнчлэн улс орны дотоодод олон нийтийн мэдээллийн сүлжээнд холбогдох хэрэглээ ч маш хурдан өссөн.
2011 онд Олон улсын цахилгаан холбооны 10 дугаар сард болсон 48 дахь удаагийн хурадааны “Мэдээллийн технологийн нийгмийг хэмжих нь” тайландаа тус улсыг 3 шат ахиулан жагсаажээ.
Үүний зэрэгцээ Дэлхийн эдийн засгийн форумаас 4 дүгээр сард гаргасан Монгол улс Сүлжээний бэлэн байдлын индекс 2011-12 –ийн хэрэгжилтийг сайн хангаж, 2010-11 онд санал авсан 143 орноос 63 дугаарт, нийт 138 орноос 85 дугаар байрыг эзэлжээ.
Засгийн газраас МХТ-ны аюулгүй байдал болон холбогдох журмыг технологийн дэвшлийг дагуулан үе шаттайгаар хөгжүүлэх төлөвлөгөөг ч гаргаж байгаа.
4 дүгээр сад Засгийн газраас цахим засаглалын 2016 он хүртэлх үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг баталсан. Албаныхны мэдээлж байгаагаар энэхүү үйл ажиллагааны хөтөлбөр нь цахим гарын үсгийн талаарх хуулийн төсөл боловсруулах, эрх зүйн орчинг бүрдүүлэхэд асар их нөлөө үзүүлнэ гэжээ.
Мөн сүлжээний болон утастай болон утасгүй цахилгаан холбооны өрсөлдөөнийг зохицуулах асуудлаар Монгол улсын Мэдээлэл харилцааг зохицуулах хорооны гүйцэтгэх үүргийг бэхжүүлэхээр төлөвлөн ажиллаж байна.
Mongolia: Sky-high ICT goals
Cabinet approval for Mongolia’s first satellite in late 2012 makes clear the height of the country’s ambitions for improving information and communications technology (ICT) provisions. Although a satellite launch is an ambitious objective, improving on-the-ground infrastructure will prove to be just as significant, and as challenging.
In November, the cabinet approved the “National Satellite for Communications of Mongolia” project, the centrepiece of a collection of goals identified as part of a national vision to transform the economy into a knowledge-based economy by 2021.
Although the country has long relied upon space communications to link its widely distributed population, there is no domestic satellite in service. Instead, $2m is paid each year to rent other nations’ satellites. This includes use of the “Ipstar-5” broadband satellite for delivery of TV and radio programmes to rural areas, the “Intelsat” satellite for telecommunications and mobile phone services, and low orbiting satellites for digital data on weather.
The new satellite, which is set to launch in 2015, is planned to provide domestic communications, including TV, internet, radio, e-services and government links. “Regardless of the geographic location, individuals, herdsmen, households and organisations will have access to wireless communication services at a low cost nationwide,” noted local media.
Increasing levels of technical hardware suggest a satellite link could play an important role in building ICT capacity. Imports of IT products rose 30% year-on-year (y-o-y), including a y-o-y rise of 30% in desktop computer imports and a 50% increase in laptop computer imports.
Initial estimates for the price of the satellite project predict MNT630bn ($441m), with MNT280bn ($196m) slated for research and MNT350bn ($245m) for the launch and maintenance. Funding is expected to come from the state budget, the private sector and foreign assistance.
It has been anticipated that the satellite project will earn some $50m in its lifetime and trends suggest profits in Mongolia’s ICT industry are set to rise. According to data from the Information Technology, Post and Telecommunications Authority (ITPTA), revenue generated by the sector rose from MNT140bn ($98m) in 2005 to MNT539bn ($377.3m) in 2011.
Given its expertise and bilateral relations with Mongolia, Japan will likely play an important role in the satellite project. In March, former Prime Minister S. Batbold signed a memorandum of cooperation with Tokyo that outlines measure for cooperation for technical studies on communications satellite systems and earth observatory satellites. In the same month, the government also signed an agreement with Singapore to work together on ICT activities and projects that aim to help transform Mongolia into a knowledge-based society. This agreement outlined cooperation on exploration of concepts such as enterprise architecture, cloud computing, project management and e-government.
In addition to the satellite project, the National Broadband Programme (2011-15) is a government plan to ensure that at least 50% of all households have access to inexpensive broadband connections for bandwidth-intensive services, high-speed internet and television. The government also plans for 40% of households in remote areas to have access to a wireless broadband service.
Currently, 175 soums (villages) out of 331 are connected by 18,700 km of fibre optic and 8400 km digital microwave network. The ITPTA estimates that 100% coverage would require some 40,000 km of installed capacity.
However, social media survey figures released in December by Japanese firm Cereja Technology underline the popularity of ICT in the country, with 17% of the population using Facebook.
The country has also been quickly rising through the ranks of global networking surveys. The International Telecommunication Union in October placed the country 84th in its annual “Measuring the Information Society” report, a rise of three places on 2011. Meanwhile, Mongolia performed well in the Networked Readiness Index 2011-12 released by the World Economic Forum in April, achieving 63th place out of the 143 counties surveyed, a significant rise on 85th out of 138 nations in 2010-11.
There are also government plans to improve ICT security and regulation in tandem with the development of technologies. In April, the cabinet approved an e-governance action plan for 2016. Officials have said that the action plan will benefit from the approval of a draft law on e-signatures to enable the creation of a legal environment. There are also plans to strengthen the role of the Communications Regulatory Commission of Mongolia in regulating competition issues and the provision of networks and services for fixed-line and wireless telecommunications.
Read More from OBG
